Pytania i odpowiedzi: owsica, pyrantel

Niestety badanie kału w kierunku pasożytów najczęściej nie wykazuje obecności owsików. Można je jednak stwierdzić, oglądając okolicę odbytu dziecka w nocy lub nad ranem, gdyż wówczas samice wydostają się na zewnątrz, aby złożyć jaja. Dlatego jeśli podejrzewamy u dziecka owsicę, powinniśmy codziennie w nocy i rano bacznie obserwować okolice okołoodbytniczą u dziecka. Badaniem z wyboru jest wymaz z okolicy odbytu.

Higiena i generalne porządki w domu to oprócz leczenia farmakologicznego kolejny krok, aby skutecznie pozbyć się choroby. Należy skrupulatnie wysprzątać cały dom – pierzemy w wysokiej temperaturze pościel, ręczniki, piżamy. Następnie wszystko prasujemy. Codziennie zmieniamy bieliznę i dbamy szczególnie o higienę osobistą – podmywamy się rano i wieczorem. Aby efektywnie pozbyć się owsików, wszystkie te czynności muszą być zintensyfikowane i wykonywane regularnie przez co najmniej 3 tygodnie po leczeniu.

Dzieci łatwiej zarażają się, przebywając w dużych skupiskach ludzkich (np. w przedszkolach). Mają również częściej nawyki, które mogą sprzyjać zarażeniu owsikami. Wkładają ręce do ust, rzadziej myją ręce przed jedzeniem lub po skorzystaniu z toalety. Należy jednak pamiętać, że owsiki wykazują aktywność nocną. Najbardziej narażone są osoby śpiące w tym samym pomieszczeniu. Nieco mniejsze ryzyko występuje u pozostałych domowników. Jeśli zadba się o odpowiednią higienę u dziecka z owsicą (umycie okolicy odbytu w godzinach porannych, umycie rąk i wyczyszczenie paznokci), ryzyko zarażenia innych dzieci w przedszkolu jest niskie. Jeżeli zaobserwujemy u dziecka, że zaczęło się drapać po pupie, niespokojnie spać lub stało się nadpobudliwe, to może to wskazywać, że zaraziło się owsikami.

Zgrzytanie zębami u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym może mieć wiele przyczyn. Jedną z nich może być owsica. Jeżeli zgrzytaniu zębami towarzyszą także inne dolegliwości, przede wszystkim swędzenie w okolicach odbytu, a także niespokojny sen, pogorszenie apetytu, to mogą być objawy zarażenia owsikiem ludzkim.

Dziewczynki z powodu choroby mogą uskarżać się na nieprzyjemne swędzenie i pieczenie sromu (zapalenie sromu). Jest to spowodowane najczęściej zajęciem tej okolicy przez owsiki.

Małe dzieci nie przywiązują uwagi do higieny, poznają wszystko poprzez smakowanie, próbowanie czy dotykanie. Piaskownice w miastach, nawet te ogrodzone, mogą być często zanieczyszczone odchodami zwierząt. Ale owsikami nie można zarazić się od zwierząt. Jedynym nosicielem tych pasożytów jest człowiek. Dlatego nie popadajmy w panikę. Należy dziecko obserwować i zareagować dopiero wtedy, gdy zauważymy zmiany w zachowaniu, np. drapanie się w okolicach odbytu, niespokojny sen w nocy.

Zawiadomienie przedszkola czy innej placówki, do której regularnie uczęszcza nasza pociecha, jest konieczne. Nie należy się tego wstydzić, wręcz przeciwnie. Jeśli poinformujemy wychowawcę w przedszkolu, zwiększa się szansa, że choroby unikną inne dzieci, a twoje nie zarazi się ponownie. Dyrekcja i opiekunowie powinni wówczas podjąć wysiłki i wzmocnić działania higieniczne, pilnować, aby dzieci dokładnie myły ręce przed posiłkiem, po zabawie, aby nie wkładały przedmiotów do buzi. W przypadku dzieci, u których rozpoznano chorobę, konieczne jest podjęcie leczenia farmakologicznego u nich, jak również ich rodzin (domownicy).

Zanim podasz dziecku lek, należy najpierw rozpoznać chorobę. Jeśli masz wątpliwości, zasięgnij porady lekarza bądź farmaceuty. Przede wszystkim zacznij obserwować pociechę i jeśli drapie się często po pupie, jest niespokojne w nocy, stało się nadpobudliwe, a na dodatek udało ci się dostrzec jednocentymetrowe, białe pasożyty w okolicy odbytu, to są to objawy wskazujące na zarażenie owsikami.

Aby leczenie było skuteczne, kurację farmakologiczną należy powtórzyć po dwóch – trzech tygodniach. Jest to ważne, ponieważ lek działa tylko na dorosłe osobniki, a nie na ich jaja. Ponowne przyjęcie leku zwiększa szansę na wytrucie tych pasożytów, które wylęgły się z jaj po pierwszej dawce leku. Leczeniu farmakologicznemu muszą się poddać wszyscy domownicy.

Aby skutecznie pozbyć się owsików, konieczne jest przyjęcie leku, dla dzieci np. w wygodnej formie zawiesiny zawierającej pyrantel. Preparaty ziołowe, suplementy diety oraz dieta bogata w błonnik, warzywa, owoce mogą wspomagać leczenie farmakologiczne, pomogą w odbudowie śluzówki jelit i zadbają o prawidłową motorykę przewodu pokarmowego.

Osoby dorosłe również mogą zarazić się owsicą. Jest to choroba, która dotyka głównie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym ze względu na brak wyrobionych nawyków higienicznych: dokładnego mycia rąk po powrocie z zabawy, przed posiłkiem, po toalecie, wkładanie brudnych rąk i przedmiotów do buzi. Jednakże, gdy dziecko zarazi się owsikami, zaleca się przeleczenie wszystkich domowników, gdyż jest to choroba, która bardzo szybko się przenosi w najbliższym otoczeniu.

Higiena jest podstawowym sposobem zapobiegania owsicy. Mycie rąk po każdym powrocie z dworu, po skorzystaniu z toalety, przed posiłkami, zmiana bielizny to podstawa. Nie gwarantuje jednak całkowitej ochrony przed zarażeniem owsikami. Gdy u dziecka zdiagnozowane zostaną te pasożyty, konieczne jest wprowadzenie leczenia farmakologicznego malucha i obowiązkowo całej rodziny.

Owsica to choroba występująca tylko u ludzi. Nie można zarazić się nią od psa czy kota. Jednak mając psa lub kota w domu, należy je regularnie odrobaczać pod okiem lekarza weterynarii, ponieważ mogą one być nosicielami innych pasożytów. Rodzice natomiast powinni wpoić dzieciom zasadę, że po każdej zabawie z pupilem należy dokładnie umyć ręce mydłem i ciepłą wodą.

Owoce należy myć zawsze przed podaniem ich dziecku, gdyż jaja owsików są lekkie i unosząc się w powietrzu, mogą osiadać na pożywieniu. Ze starannością myjemy także owoce zrywane prosto z krzaka na działce. W ten sposób kształtujemy w dzieciach dobre nawyki higieniczne i redukujemy możliwość zachorowania na owsicę, a także inne pasożyty.

Konieczne jest przeleczenie farmakologiczne całej rodziny, aby wyeliminować możliwość zakażenia wtórnego. Niezbędna jest także wzmożona higiena domowników oraz wyeliminowanie źródeł zakażenia: wypranie pościeli, ręczników, piżam wszystkich domowników w wysokiej temperaturze oraz wyprasowanie ubrań. To samo dotyczy zabawek i innych przedmiotów użytkowych.

Zmęczone dziecko po słabo przespanej nocy może mieć gorszy apetyt, tracić na wadze, być bardziej rozdrażnione. To może wskazywać na obecność owsików w organizmie. Ale głównym objawem owsicy jest świąd w okolicy odbytu. Dlatego jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z pediatrą, gdyż powyższe objawy mogą wskazywać również na inne problemy zdrowotne, np. anemię.

Prawidłowa dieta stanowi nieodłączny element leczenia. To także sposób na zapobieganie zakażeniom pasożytniczym. Podawanie dziecku produktów bogatych w błonnik: kaszy, warzyw strączkowych, owoców, kiszonych ogórków czy kapusty, pomoże zregenerować śluzówkę jelit i wzmocnić układ odpornościowy, a także zadbać o prawidłową motorykę przewodu pokarmowego. Należy również pamiętać, aby wyeliminować z diety dziecka produkty wysoko przetworzone, a także ograniczać słodycze.