Zarażenie owsikami – co to jest i skąd się bierze?

Zarażenie owsikami – co to jest i skąd się bierze?

Zarażenie owsikami to jedna z najczęstszych chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego. Występuje tylko u ludzi. Wywołują ją owsiki – ok. jednocentymetrowe nicienie. Zapadają na nią głównie małe dzieci, u których zachowania higieniczne nie są jeszcze nawykiem, oraz członkowie ich rodzin. Zarażenie owsikami bardzo łatwo i szybko się przenosi. Można się nią zarazić przede wszystkim przy całodobowym bliskim kontakcie między domownikami lub osobami przebywającymi stale w „zamkniętym” środowisku, np. w domach dziecka, szkołach z internatem.

Chorobą zarażamy się, gdy spożywamy skażone jedzenie czy wkładamy do ust palce lub przedmioty, na których znajdują się jaja owsika. Brudne ręce, przedmioty codziennego użytku, takie jak zabawki, ręczniki, pościel, sztućce – wszędzie tam mogą znajdować się ogniska zapalne choroby.

Na zarażenie owsikami chorują przede wszystkim dzieci
W brudnych rękach mogą znajdować się ogniska zapalne choroby

Na zarażenie owsikami chorują przede wszystkim dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (3–7 lat), wobec których upomnienia: Nie wkładaj palców do buzi!, Umyj ręce! – mimo że często powtarzane, nie zawsze są skuteczne.

Z tego powodu zarażenie owsikami rozprzestrzenia się szybko wśród osób znajdujących się w bezpośrednim otoczeniu chorego – np. wśród domowników lub rówieśników, z którymi ma kontakt. Zarazić się nią można jednak nie tylko w domu, ale także w przestrzeni publicznej: w przedszkolu, w szkole.

Dziecko w trakcie snu bywa niespokojne

Kiedy inwazyjne (zdolne do zarażenia człowieka) jaja owsika dostaną się do przewodu pokarmowego, wylęgają się z nich larwy, które wędrują w głąb, do jelita grubego. Tam przez ok. 3 miesiące dojrzewają. Następnie zapłodnione samice przemieszczają się w stronę odbytu, wydostają się na zewnątrz ciała (zazwyczaj w nocy!) i składają w okolicach odbytu do 10 tysięcy, pokrytych lepką wydzieliną, jajeczek.


Skóra w tej okolicy zaczyna wówczas swędzieć, dziecko w trakcie snu bywa niespokojne, drapiąc się, gromadzi jajeczka pod paznokciami. Wystarczy, że maluch włoży do ust niedokładnie umyte ręce, i dochodzi do ponownego zarażenia. Jaja spadają także na prześcieradło, wewnętrzną stronę ubrania. Gdy śluz obeschnie, unoszą się wraz z kurzem i mogą być wdychane z powietrzem lub osiadają na okolicznych przedmiotach. Poza organizmem człowieka jaja owsika potrafią przeżyć do 20 dni, zachowując zdolność do zakażania aż przez 3 tygodnie.

Autor: dr Jolanta Popielska

Wróć do listy artykułów

Poniżej przedstawiono dawkowanie zawiesiny doustnej OWIX (zawiesina doustna) w zależności od masy ciała.

Masa ciałaDawka jednorazowa [ml]Dawka jednorazowa [mg]
Dzieci o mc. <11 kg
lub w wieku poniżej 2 lat
Lek należy stosować jedynie pod nadzorem lekarza.
11–16 kg2,5 ml125 mg
17–28 kg5,0 ml250 mg
29–39 kg7,5 ml375 mg
40–50 kg10,0 ml500 mg
51–62 kg12,5 ml625 mg
63–75 kg15,0 ml750 mg
Dorośli o mc. >75 kg20,0 ml1 000 mg
© Polpharma S.A. 2025. Wszelkie prawa zastrzeżone
*Dotyczy leków OWIX (zawiesina doustna) i OWIX (tabletki):
OWIX Skład i postać: 5 ml zawiesiny doustnej zawiera 250 mg pyrantelu (Pyrantelum) w postaci pyrantelu embonianu (721 mg). Wskazania: Zarażenie owsikami u dzieci od 2 lat i dorosłych, wywołana przez Enterobius vermicularis. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. ChPL: 2025.02.26.
Owix Skład i postać Każda tabletka zawiera 250 mg pyrantelu (Pyrantelum) w postaci embonianu pyrantelu (Pyranteli embonas) (720 mg). Wskazania: Zarażenie owsikami u dzieci w wieku od 6 lat i dorosłych, wywołana przez Enterobius vermicularis. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. ChPL: 2025.02.26.
PYRA/131/02/2022
OK